گاهی جوش‌هایی که روی صورت ایجاد می‌شوند، فقط یک جوش نیستند؛ التهاب عمیق، درد مداوم و اثری که هفته‌ها باقی می‌ماند، نشانه مشکلی جدی‌تر است. اگر جوشهای زیر‌پوستی می‌زنید که به‌راحتی از بین نمی‌روند، احتمالاً با جوش کیستی یا همان آکنه کیستیک مواجه‌اید. این نوع جوش به مراقبت سطحی پاسخ نمی‌دهد و نیاز به درمان تخصصی‌تری دارد.
در این مقاله، شما را علت ایجاد آکنه کیستی آشنا و روش‌های درمان جوشهای کیستی صورت را می‌کنیم؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا پایان مقاله همراه ما باشید؛ زیرا یادگیری هر نکته می‌تواند راهی برای بهتر شدن پوست شما باشد.
جوش کیستی چیست؟
جوش کیستی نوعی آکنه شدید و التهابی است که در لایه‌های عمیق پوست شکل می‌گیرد و ظاهر آن معمولاً به‌صورت برجستگی‌های بزرگ، قرمز، دردناک و پر از چرک است. این نوع جوش بیشتر در نواحی مثل صورت، فک، سینه و پشت دیده می‌شود و برخلاف جوشهای سطحی، معمولاً جای آن روی پوست باقی می‌ماند و به‌سختی از بین می‌رود.
آکنه کیستیک اغلب به دلیل عدم تعادل هورمونی یا بسته‌شدن عمیق فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود و نیاز به درمان تخصصی دارد و با درمان‌های معمولی و خانگی به‌راحتی از بین نمی‌رود.
بررسی علت ایجاد جوش کیستیک صورت
علت اصلی ایجاد جوش کیستیک، بسته‌شدن عمیق منافذ پوست، تجمع چربی، باکتری و التهاب شدید است. اما عوامل زمینه‌ساز متعددی هم در بروز این نوع آکنه نقش دارند که عبارت‌اند از:
- تغییرات یا اختلالات هورمونی (مثل دوران بلوغ، قاعدگی یا تخمدان پلی‌کیستیک)
- استرس بالا که تولید چربی پوست را افزایش می‌دهد
- استفاده از محصولات آرایشی یا مراقبتی نامناسب
- رژیم غذایی ناسالم، مخصوصاً مصرف زیاد شیرینی، لبنیات و غذاهای چرب
- ژنتیک و سابقه خانوادگی آکنه شدید
این نوع جوش اغلب در پوست‌های چرب و مستعد آکنه دیده می‌شود و بدون درمان تخصصی همچون لیزر صورت برطرف نمی‌شود. برای انجام لیزر و اطلاع از تعرفه‌های آن، می‌توانید از طریق تماس با کلینیک الف از قیمت لیزر کک و مک صورت مطلع شوید.
آشنایی علائم جوش های کیستیک صورت
علائم جوش کیستی صورت معمولاً شدیدتر و مشخص‌تر از جوشهای معمولی است. مهم‌ترین علائمی که نشان‌دهنده آکنه کیستیک هستند عبارت‌اند از:
- برجستگی‌های بزرگ، قرمز و متورم که معمولاً دردناک‌اند
- حس التهاب یا ضربان در محل جوش
- جوشهای عمیق بدون سر سفید یا چرک قابل‌مشاهده در سطح پوست
- ایجاد لک یا جای جوش پس از فروکش کردن التهاب
- ظاهر شدن جوش‌ها در نواحی فک، چانه، گونه یا پشت به‌صورت مکرر
این نوع جوش‌ها ممکن است هفته‌ها باقی بمانند و اغلب به درمان‌های ساده پاسخ نمی‌دهند و معمولا جای آن‌ها روی پوست باقی می‌ماند. اگر قصد دارید برای رفع جای آکنه کیستیک اقدام کنید، بهتر است حتما از یک مشاور و متخصص پوست کمک بگیرید. همچنین اگر برای‌تان سوال است که برای جوانسازی پوست فیلر بهتر است یا بوتاکس حتما به یک کلینیک معتبر پوست و مو مراجعه کنید.
معرفی روش‌های تشخیص آکنه کیستیک
روش‌های تشخیص جوش کیستی صورت معمولاً توسط پزشک متخصص پوست و با‌توجه‌به شدت، عمق و نوع ضایعات انجام می‌شود. مهم‌ترین روش‌های تشخیص این نوع جوش عبارت‌اند از:
- معاینه بالینی پوست: پزشک با بررسی ظاهر، محل و عمق جوش‌ها، نوع آکنه (از جمله کیستیک بودن آن) را تشخیص می‌دهد.
- بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی: پرسش درباره سابقه خانوادگی آکنه شدید، اختلالات هورمونی یا مصرف یا تزریق داروهای خاص مانند آمپول لاغری برای یافتن علت زمینه‌ای
- بررسی تغییرات هورمونی: در خانم‌ها ممکن است برای بررسی سطح هورمون‌ها (مثل تستوسترون یا LH و FSH)، آزمایش خون تجویز شود.
- بررسی رژیم غذایی و سبک زندگی: مصرف زیاد لبنیات، قند یا استرس مداوم می‌تواند زمینه‌ساز آکنه کیستیک باشد و پزشک این عوامل را ارزیابی می‌کند.
- عکسبرداری یا تست‌های تکمیلی: اگر پزشک به بیماری‌های زمینه‌ای مانند تخمدان پلی‌کیستیک مشکوک باشد، ممکن است سونوگرافی یا آزمایش‌های تکمیلی تجویز کند.
عوارض جوش کیستی صورت چیست؟
جوش کیستی اگر به‌موقع و اصولی درمان نشود، ممکن است باعث ایجاد اسکارهای دائمی، فرورفتگی‌های پوستی و لک‌های تیره روی صورت شود. التهاب شدید این نوع جوش گاهی آن‌قدر عمیق است که به بافت زیرین پوست آسیب می‌زند. همچنین ممکن است اعتمادبه‌نفس فرد را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد. فشار دادن یا دستکاری آکنه های کیستی، احتمال عفونت و گسترش جوش را نیز بیشتر می‌کند؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در‌صورت مشاهده علائم حتما برای درمان آکنه کیستیک اقدام کنید.
جوش کیستی گاهی ممکن است بر‌اثر تزریق داروهای لاغری مانند اگزیمیا نیز ایجاد شود؛ از‌این‌رو پیشنهاد می‌کنیم مصرف و تزریق هر‌گونه دارو را به پزشک پوست و مو خود اطلاع دهید تا روش درمان مناسب را برای‌تان انتخاب کند. اگر برای‌تان سوال است اگزیمیا چه عوارض دیگری دارد، مقاله «اگزیمیا چیست» را در وب‌سایت الف مطالعه کنید.
درمان جوش کیستی به روش‌های تخصصی و موثر
برای درمان جوشهای کیستی، باید از راهکارهای تخصصی و مؤثر مانند دارودرمانی، لیزر، میکرونیدلینگ، میکرودرم ابریژن و لایه‌برداری شیمیایی استفاده کرد. پزشکان پوست و مو، بسته به شدت آکنه، یکی از این روش‌ها را برای درمان جوش کیستی انتخاب می‌کنند. این روش‌ها با هدف کاهش التهاب، کنترل چربی پوست و جلوگیری از باقی ماندن جای جوش به‌کار می‌روند.
دارو درمانی برای درمان جوشهای کیستی صورت
درمان دارویی، یکی از موثرترین روش‌ها برای کنترل و درمان جوش کیستی صورت است. پزشک با‌توجه‌به شدت جوش، نوع پوست و علت زمینه‌ای (مانند مشکلات هورمونی)، داروهای موضعی یا خوراکی تجویز می‌کند تا التهاب کاهش یابد، چربی پوست کنترل شود و از بروز جوشهای جدید جلوگیری شود. انواع داروها عبارت‌اند از:
| دسته‌بندی دارو | انواع دارو |
| داروهای موضعی | رتینوئیدها، بنزوئیل پراکسید، آنتی‌بیوتیک‌های موضعی (مثل کلیندامایسین) |
| آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی | داکسی‌سایکلین، مینوسایکلین |
| داروهای قوی سیستمیک | ایزوترتینوئین (راکوتان) |
| داروهای هورمونی (ویژه خانم‌ها) | اسپیرونولاکتون، قرص ضدبارداری حاوی استروژن و پروژسترون |
درمان آکنه کیستیک با لیزر
لیزر درمانی یکی از روش‌های نوین و مؤثر در کاهش التهاب و از بین بردن باکتری‌های مولد آکنه کیستیک است. در روش لیزر جای جوش، اشعه لیزر با نفوذ به لایه‌های عمیق‌تر پوست، چربی اضافی را کاهش داده، باکتری‌ها را از بین می‌برد و التهاب را کنترل می‌کند. مزیت درمان جوشهای کیستی با لیزر به شرح زیر است:
- نتایج سریع‌تر نسبت به برخی داروها
- کاهش قرمزی و التهاب بدون نیاز به مصرف خوراکی
- بهبود ظاهر پوست و کاهش احتمال باقی ماندن اسکار
- ایده‌آل برای افرادی که به داروها حساسیت دارند یا نمی‌خواهند مصرف طولانی‌مدت داشته باشند
تعداد جلسات درمان آکنه کیستیک با لیزر بسته به شدت جوش، معمولاً بین ۳ تا ۶ جلسه است.
درمان جوش کیستی صورت با میکرونیدلینگ
در روش میکرونیدلینگ برای درمان جوش های کیستی، با استفاده از سوزن‌های بسیار ریز، سوراخ‌های میکروسکوپی در سطح پوست ایجاد می‌شود. این سوراخ‌ها باعث تحریک کلاژن‌سازی و ترمیم بافت آسیب‌دیده پوست خواهند شد. میکرونیدلینگ به‌طور‌مستقیم جوشهای فعال کیستی را از بین نمی‌برد، اما در بهبود اسکارهای باقی‌مانده، کاهش ناهمواری پوست و بازسازی لایه‌های آسیب‌دیده تاثیر چشمگیری دارد. این روش برای افرادی مناسب است که جوش‌هایشان کنترل شده و اکنون به‌دنبال از بین بردن جای آکنه‌های کیستی هستند.
درمان جوش کیستیک با میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن یک روش غیرتهاجمی برای لایه‌برداری سطحی پوست است که با دستگاه مخصوص، سلول‌های مرده و لایه‌های شاخی را از روی پوست برمی‌دارد. این تکنیک باعث بهبود گردش خون، پاک‌سازی عمقی منافذ و کمک به جذب بهتر محصولات درمانی می‌شود. اگرچه میکرودرم مستقیماً جوش های کیستی را از بین نمی‌برد، اما به کاهش چربی اضافه، صاف‌شدن سطح پوست و پیشگیری از بسته‌شدن منافذ کمک می‌کند. همچنین در بهبود لک‌ها و جای آکنه کیستی نقش موثری دارد.
لایه بردارهای شیمیایی برای درمان جوش های کیستی
در روش لایه‌بردارهای شیمیایی، محلولی حاوی ترکیبات اسیدی کنترل‌شده مانند سالیسیلیک اسید، گلیکولیک اسید یا TCA روی پوست زده می‌شود تا لایه‌های مرده و آسیب‌دیده را به‌صورت کنترل‌شده جدا کند. لایه‌برداری باعث باز شدن منافذ، کاهش چربی پوست، تحریک بازسازی سلولی و کاهش لک‌های ناشی از جوش کیستیک می‌شود. این روش برای افرادی مناسب است که جوشهای فعالشان کنترل شده و اکنون نیاز به بهبود بافت و رنگ پوست دارند. البته لایه‌برداری شیمیایی باید تحت نظر پزشک متخصص و با در‌نظر گرفتن نوع پوست انجام شود تا موجب تحریک یا التهاب بیشتر پوست نشود.
درمان خانگی جوش کیستی صورت
درمان خانگی جوش کیستی صورت معمولاً نقش کمکی دارد و نمی‌توانند جایگزین درمان‌های تخصصی باشند. از آن‌جا که جوش کیستی در لایه‌های عمیق پوست ایجاد می‌شود و شدت التهاب آن بالاست، روش‌های خانگی ممکن است فقط به کاهش موقت التهاب یا درد کمک کنند، اما در بسیاری از موارد تاثیر قابل‌توجهی در ریشه مشکل ندارند؛ بنابراین، نتایج این روش‌ها ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و همیشه نباید به آن‌ها به‌عنوان راه‌حل قطعی نگاه کرد.
| روش درمان خانگی | نحوه تأثیر و کاربرد |
| کمپرس گرم | کمک به باز شدن منافذ پوست و تخلیه طبیعی چرک در مراحل اولیه التهاب |
| روغن درخت چای (Tea Tree Oil) | خاصیت ضدباکتری و ضدالتهاب دارد؛ بهتر است به‌صورت رقیق‌شده روی جوش استفاده شود |
| ماسک عسل طبیعی | دارای خواص ضدباکتری و التیام‌بخش است؛ به کاهش التهاب و قرمزی کمک می‌کند |
| سرکه سیب رقیق‌شده | خاصیت آنتی‌باکتریال دارد، اما باید با احتیاط استفاده شود تا پوست را تحریک نکند |
| استفاده از یخ | کاهش سریع التهاب، درد و تورم در مراحل اولیه ظاهر شدن جوش |
| ژل آلوئه‌ورا | آرام‌بخش پوست و کمک به ترمیم؛ مناسب برای پوست‌های حساس و ملتهب |
برای پیشگیری از آکنه کیستی چکار کنیم؟
برای پیشگیری از جوش های کیستیک صورت، باید روی اصلاح سبک زندگی، مراقبت اصولی از پوست و کنترل عوامل داخلی تمرکز کنید. این نوع جوش اغلب به‌دلیل ترکیب اختلالات هورمونی، چربی زیاد پوست و بسته‌شدن منافذ ایجاد می‌شود، بنابراین پیشگیری باید همه‌جانبه باشد:
- استفاده از شوینده ملایم، لایه‌برداری سبک و مرطوب‌کننده مناسب پوست چرب به‌صورت روزانه
- اجتناب از محصولات آرایشی سنگین و کومدوژنیک
- کاهش مصرف لبنیات پرچرب، غذاهای قندی و فرآوری‌شده
- مدیریت استرس
- بررسی وضعیت هورمونی در خانم‌ها با انجام سونوگرافی و آزمایش
- عدم دستکاری یا فشار دادن جوش‌ها
- استفاده دوره‌ای از محصولات حاوی رتینوئید یا سالیسیلیک اسید (برای کنترل چربی و پاک‌سازی منافذ)
پیشگیری مداوم و پیوسته، نقش مهمی در کاهش شدت و تکرار آکنه های کیستی دارد، به‌ویژه برای افرادی که پوستشان مستعد این نوع جوش‌هاست.
خداحافظی با جوشهای کیستی، با مراقبت تخصصی
اگر جوشهای کیستی به‌موقع و اصولی درمان نشوند، رد عمیقی روی پوست و اعتمادبه‌نفس شما می‌گذارند. درمان این نوع آکنه نیاز به شناخت دقیق پوست، استفاده از روش‌های تخصصی و پیگیری منظم دارد. در این مقاله، همه راهکارهای علمی و عملی را برای کنترل و درمان جوشهای کیستی مرور کردیم. اگر شما هم با این مشکل درگیر هستید، وقت آن رسیده که درمان را به تیم متخصص بسپارید.
در کلینیک پوست و مو الف، با بررسی نوع پوست و علت ایجاد جوش، از بین روش‌های لیزر درمانی، میکرونیدلینگ، میکرودرم ابریژن و دستگاه‌های جوانسازی بهترین روش درمانی برای شما انتخاب می‌شود. برای شروع یک مسیر درمانی مؤثر و بدون دردسر، کافی‌ست با ما در ارتباط باشید. همچنین اگر قصد انجام سایر خدمات زیبایی نظیر لیزر موهای زائد را نیز دارید، برای اطلاع از قیمت لیزر موهای زائد با ما تماس بگیرید.
